آموزش گام به گام نحوه افزایش رم کامپیوتر

با پیشرفت فناوری، لوازم الکترونیکی مانند گوشی، تبلت، لپ‌تاپ و کامپیوتر نقش مهمی در زندگی ما پیدا کرده‌اند. در این میان، کامپیوترها قدیمی‌ترین و قابل‌اعتمادترین ابزارها هستند که وظایفی مانند ارتباط، محاسبه و ذخیره اطلاعات را ساده کرده‌اند. یکی از مهم‌ترین اجزای کامپیوتر، حافظه رم است که نقش اساسی در سرعت پردازش دارد. 

 این حافظه برای ذخیره موقت اطلاعات مورد استفاده قرار می‌گیرد و انواع مختلفی دارد. در برخی مواقع، ممکن است ظرفیت پایین این بخش، عملکرد کامپیوتر شما را با مشکل مواجه کند و موجب کندی و آسیب به پردازنده اصلی آن شود. در این صورت، با این مطلب از بروزکالا به شما کمک خواهیم کرد تا نحوه افزایش رم کامپیوتر را بیاموزید.

سرفصل‌های مقاله

• چگونه متوجه کمبود حافظه رم کامپیوتر خود شویم؟
• ارتقا رم کامپیوتر چه ضرورتی دارد و نتیجه آن چیست؟
• چگونه رم کامپیوتر را بالا ببریم؟
• نکات مهم در مورد نحوه ارتقا رم کامپیوتر

چگونه متوجه کمبود حافظه رم کامپیوتر خود شویم؟

حافظه رم یا همان RAM (Random Access Memory)، از مهم‌ترین بخش‌های یک کامپیوتر است که اطلاعات را به صورت موقت ذخیره می‌کند تا در هنگام نیاز، سریع‌تر به آن‌ها دسترسی پیدا کنیم. ماژول رم کامپیوتر می‌تواند به صورت یک تراشه باشد که روی نوارهای کشیده‌ای نصب می‌شود که به آن Dual inline گفته می‌شود؛ یا می‌تواند در فرم DIMM و متصل به مادربرد باشد. ماژول نوع دوم، قابل تعویض و جابه‌جایی است و در صورت نیاز، می‌توان آن را ارتقا داد. سه نشانه، مبنی بر این خواهند بود که رایانه شما نیاز به ارتقای این حافظه دارد که عبارتند از:

1. کندی در باز شدن فایل‌ها و نرم‌افزارها

تقریبا همه کامپیوترهای امروزی باید به کلیک شما بر روی آیکون‌های مربوط به نرم‌افزارها، به سرعت پاسخ دهند و آن را باز کنند. در صورتی که باز شدن یک فایل یا نرم‌افزار به زمانی بیش از یک یا دو ثانیه نیاز داشته باشد، این مسلئه نشان می‌دهد که دستگاه شما بخش زیادی از حافظه را مصرف می‌کند و در نتیجه با کمبود رم مواجه است. در این حالت، بخش آزاد حافظه رایانه شما برای باز کردن سریع نرم‌افزارها و فایل‌ها کافی نمی‌باشد.

2. پیغام رایانه مبنی بر خطای حافظه یا اشغال بیش از 80 درصد آن

در ویندوز به بخش Task Manager و در Mac به Activity Monitor بروید و در لینوکس ترمینال عبارت vmstat را تایپ نمایید. با این کار، درصد حافظه مورد استفاده شما نمایش داده خواهد شد. توجه کنید که هرچه تعداد نرم‌افزارهایی که به صورت هم‌زمان باز کرده‌اید بیشتر باشد، مقدار حافظه استفاده‌شده در رایانه شما نیز بالاتر خواهد بود. پس بهتر است جهت مشاهده نتایج صحیح، این کار را بلافاصله پس از فعال شدن سیستم عامل انجام دهید تا حافظه اشغال‌شده در حالت پایه را ببینید.

3. عدم توانایی سیستم در اجرای تعداد زیادی نرم‌افزار به صورت هم‌زمان 

کامپیوتر شما باید بتواند چندین نرم‌افزار را هم‌زمان و بدون افت عملکرد اجرا کند؛ مگر برنامه‌های سنگین مانند نرم‌افزارهای ساخت انیمیشن یا امور گرافیکی سنگین. اگر نتوانید برنامه‌های ساده‌ای مانند ورد، مرورگر یا پاورپوینت را به صورت هم‌زمان اجرا کنید، آموزش نحوه ارتقای رم کامپیوتر برای شما ضروری است.

ارتقا رم کامپیوتر چه ضرورتی دارد و نتیجه آن چیست؟

رم، بخشی ضروری در هر کامپیوتر است که برای نگهداری موقت داده‌ها استفاده می‌شود و نقش مهمی در افزایش سرعت و عملکرد سیستم دارد. با ارتقای رم، سرعت اجرای برنامه‌ها، راه‌اندازی سیستم، مرور وب و حتی اجرای بازی‌ها بهبود می‌یابد. همچنین، امکان پردازش هم‌زمان چند برنامه (مولتی‌تسکینگ) بهتر فراهم می‌شود. حتی پرسرعت‌ترین هاردهای SSD هم نمی‌توانند جای انواع رم را در پردازش سریع بگیرند.

با این حال، افزایش رم کامپیوتر ممکن است با ریسک‌هایی همراه باشد؛ مانند آسیب به قطعات حساس در صورت نصب نادرست یا از بین رفتن گارانتی دستگاه هنگام باز کردن کیس.

پیشنهاد مطالعه: روش های ارتقا سی پی یو کامپیوتر

چگونه رم کامپیوتر را بالا ببریم؟

در این بخش، آموزش بالا بردن رم کامپیوتر به صورت گام‌به‌گام ارائه خواهد شد. البته نکاتی که قبل و هنگام انجام آن باید بدانید، در قسمت نکات مهم شرح داده می‌شوند.

✅ پیش از شروع:

1. سیستم را خاموش کرده و اجازه دهید خنک شود.

2. کابل برق و سایر اتصالات را از کیس جدا کنید.

3. کیس را باز کرده و جای پیچ‌ها را به‌خاطر بسپارید.

4. برای تخلیه الکتریسیته ساکن، بدنه فلزی کیس را لمس کنید.

✅ برداشتن رم قدیمی (در صورت تعویض):

1. محل اسلات‌های رم روی مادربرد را پیدا کنید.

2. گیره‌های کنار رم را به بیرون فشار دهید.

3. رم را به‌آرامی از اسلات خارج کنید.

✅ نصب رم جدید:

1. اسلات‌های خالی را بررسی کرده و در صورت نیاز رم جدید را در آن‌ها قرار دهید.

2. اگر دو ماژول نصب می‌کنید، آن‌ها را یکی‌درمیان نصب کنید (مطابق رنگ اسلات‌ها).

3. به شیار رم و جهت نصب توجه کنید.

4. ماژول رم را بدون فشار زیاد جا بزنید و گیره‌ها را قفل کنید.

5. فقط از لبه‌های رم آن را نگه دارید (به کانکتورها دست نزنید).

✅ راه‌اندازی اولیه و بررسی عملکرد:

1. کابل‌ها را وصل کرده و سیستم را بدون بستن کیس روشن کنید.

2. صبر کنید تا سیستم بوت شود (ممکن است کمی بیشتر طول بکشد).

3. در صورت امکان، وارد بایوس شوید و XMP یا A-XMP را فعال کنید.

✅ تأیید و بستن کیس:

1. در صورت عدم بروز مشکل، کیس را ببندید.

2. پیچ‌ها را بدون فشار زیاد محکم کنید.

3. از طریق Task Manager یا This PC > Properties ظرفیت رم را بررسی کنید.

4. برای جزئیات بیشتر از برنامه CPU-Z استفاده کنید.

پیشنهاد مطالعه: نحوه ارتقا کارت گرافیک کامپیوتر و لپ تاپ

نکات مهم در مورد نحوه ارتقا رم کامپیوتر

در حال حاضر رم کامپیوتر از چه نوعی است؟

اولین موضوعی که باید بررسی کنید، مشخصات رم فعلی سیستم شماست. راه‌های مختلفی جهت تشخیص مشخصات رم در دستگاه وجود دارد که می‌توانید بر اساس نوع سیستم عامل خود، از آن‌ها کمک بگیرید. در ضمن با استفاده از این روش‌ها، میزان ظرفیت رم اشغال شده توسط نرم‌افزارها و حتی جزئیاتی در مورد نوع و مدل را می‌توان مشاهده کرد. در ساده‌ترین حالت ممکن، اگر از ویندوز 10 استفاده می‌کنید، با طی کردن مراحل زیر خواهید توانست ظرفیت حافظه RAM فعلی خود را مشاهده نمایید:

1. روی Taskbar کلیک راست کنید و گزینه Task Manager را انتخاب نمایید. این کار را می‌توانید با فشردن دکمه‌های Ctrl + Shift + Esc نیز انجام دهید.
2. سپس تب Performance را پیدا کرده و قسمت Memory را بیابید. در این بخش ظرفیت فعلی رم خود بر حسب گیگابایت را می‌توانید ببینید.

به چه حافظه رمی احتیاج دارید؟

در مسیر آموزش ارتقا رم کامپیوتر برای پاسخ به این سوال، لازم است که به عوامل زیر توجه داشته باشید:

1. نوع استفاده عاملی بسیار مهم است؛ کارهای سنگین مثل بازی‌های سطح بالا، ویرایش ویدیو و استریم به رم بیشتری احتیاج دارند. پس برای عملکرد روان سیستم، حداقل به رم 16 گیگابایت کامپیوتر نیاز خواهید داشت. اما برای وب‌گردی معمولی یا اموری مثل پردازش متن، رم 8 گیگ کامپیوتر کفایت می‌کند.
2. باید دانست که رم چندان ارزان نیست؛ بنابراین بهتر است تا بر اساس نیاز و بودجه خود، اقدام به خرید از فروشندگان معتبر کنید.
3. لازم به ذکر است که هر سیستمی می‌توان از مقدار مشخصی رم پشتیبانی کند و این فاکتور به سایر مشخصات سیستم از جمله پردازنده آن بستگی دارد. 

رایانه شما از چه میزان رم جدید پشتیبانی می‌کند؟

هر کامپیوتر برای مقدار رم قابل پشتیبانی، دو محدودیت دارد: مادربرد و سیستم‌عامل. برای فهمیدن حداکثر رم پشتیبانی‌شده توسط مادربرد، ابتدا تعداد اسلات‌های رم روی آن (معمولاً ۴ عدد) را بررسی کنید. سپس با مراجعه به دفترچه راهنما، وب‌سایت سازنده یا استفاده از ابزارهایی مانند Speccy، حداکثر ظرفیت رم و نوع سازگار با مادربرد را مشخص کنید.

مثلاً اگر مادربرد ۴ اسلات و پشتیبانی از ۳۲ گیگ رم دارد، می‌توانید ۴ ماژول ۸ گیگی نصب کنید. توجه داشته باشید که نوع رم (مثلاً DDR3 یا DDR4) نیز باید با مادربرد سازگار باشد. بهتر است قبل از خرید، نوع رم فعلی دستگاه را شناسایی و مشابه آن تهیه کنید.

اگر خوش‌شانس باشید، می‌توانید رم‌های جدید را در صورتی که از نظر ظرفیت، فرکانس، تایمینگ و برند با رم‌های فعلی هم‌خوان باشند، بدون مشکل نصب کنید. اما اگر رم سازگار پیدا نکردید یا بودجه کافی ندارید، می‌توانید رم‌های فعلی را بفروشید و به‌جای آن‌ها مدل‌های جدید و هماهنگ‌تری تهیه کنید. توجه داشته باشید که باس رم نیز باید با مادربرد و رم‌های قبلی سازگار باشد، در غیر این صورت ممکن است سیستم دچار مشکل شود یا حتی بوت نشود.

همچنین محدودیت‌ سیستم‌عامل این است که  ویندوز ۳۲ بیتی فقط تا ۴ گیگ رم را پشتیبانی می‌کند در حالی که ویندوز ۱۰ نسخه ۶۴ بیتی تا ۱۲۸ گیگ و ویندوز ۷ Home Premium هم حداکثر ۱۶ گیگ را پشتیبانی می‌کند. بنابراین قبل از ارتقا، حتما نسخه سیستم‌عامل خود را بررسی کنید.

سخن پایانی

کامپیوترها از مهم‌ترین دستاوردهای بشری هستند که قادر به انجام امور زیادی همچون ذخیره داده‌ها، انجام محاسبات، برقراری ارتباط، نمایش محتوا و... هستند. این ابزارها شامل قسمت‌های مختلفی هستند که هر کدام از آن‌ها، مسئولیت کار خاصی را بر عهده دارد. یکی از مهم‌ترین این اجزا، حافظه RAM است که وظیفه ذخیره موقت اطلاعات مورد نیاز را دارد تا سرعت دسترسی به آن‌ها افزایش یابد. گاهی نیاز است برای بهبود عملکرد پردازش دستگاه به فکر افزایش سرعت رم کامپیوتر باشید. در این مطلب آموزش ارتقا رم کامپیوتر به صورت گام‌به‌گام توضیح داده شد و نکات مهم آن از جمله سازگاری رم با دستگاه و نحوه تشخیص نیاز سیستم به ارتقا رم ارائه شد تا شما عزیزان در هنگام انجام این عمل، از روش صحیح اقدام نمایید.

سوالات متداول

1) چگونه باید بفهمیم که دستگاه ما به ارتقا رم احتیاج دارد؟

در هنگام کندی در باز شدن فایل‌ها و نرم‌افزارها، پیغام رایانه مبنی بر خطای حافظه یا اشغال بیش از 80 درصد آن و یا عدم توانایی سیستم در اجرای تعداد زیادی نرم‌افزار به صورت هم‌زمان، کامپیوتر احتمالا به ارتقا رم نیاز خواهد داشت.

2) در هنگام تعویض رم، باید به چه نکاتی توجه داشته باشیم؟

موقع تعویض RAM باید به نکات مهمی مانند رم فعلی کامپیوتر، نوع رم مورد نیاز و میزان رم قابل پشتیبانی توسط سیستم خود توجه داشته باشیم.