مادربرد گیمینگ و معمولی چه تفاوتی با هم دارند؟

هنگام خرید یک رایانه شخصی جدید، مادربرد یکی از مهم‌ترین اجزای انتخابی است. این قطعه به عنوان پایه‌ای عمل می‌کند که تمام سخت‌افزارهای دیگر را در سیستم، متصل و هماهنگ می‌کند. انتخاب بین یک مادربرد گیمینگ یا یک مادربرد معمولی، می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر عملکرد کلی، ویژگی‌ها و قابلیت‌های نهایی رایانه شما داشته باشد.

مادربردهای گیمینگ برای پاسخگویی به نیازهای کاربرانی با فعالیت‌های ویژه طراحی شده‌اند؛ به ویژه کسانی که نیاز به دستگاه‌هایی با کارایی بالا برای کارهای فشرده مانند بازی، تولید محتوا و اورکلاک دارند. این قطعات مملو از اجزای ممتاز، گزینه‌های اتصال پیشرفته و ویژگی‌های متمرکز بر گیمر هستند. از سوی دیگر، مادربردهای معمولی برای کاربران عمومی‌تری که نیازهای متوسط‌ دارند، هدف قرار می‌گیرند. هدف آن‌ها ارائه یک محصول مطمئن برای کارهای محاسباتی روزمره و بازی‌های سبک همراه با قیمتی مناسب‌تر است.

در این مطلب از بروزکالا، تفاوت مادربرد گیمینگ با معمولی را بررسی می‌کنیم و نقاط قوت، ویژگی‌ها و مخاطبان هدف آن‌ها را مورد ارزیابی قرار می‌دهیم. ما همچنین راهنمای خرید مادربرد کامپیوتر مناسب برای نیازها و بودجه خاص شما ارائه خواهیم داد. در پایان، شما درک روشنی از عواملی که باید در هنگام خرید مادربرد در نظر بگیرید، خواهید داشت.

آنچه در این مقاله خواهید خواند:

• وظایف کلی مادربرد چیست؟
• ویژگی‌های بارز مادربردهای گیمینگ
• ویژگی‌های بارز مادربردهای معمولی
• چگونه مادربرد مناسب خود را انتخاب کنیم؟

وظایف کلی مادربرد چیست؟

قبل از این‌که به مقایسه مادربرد گیمینگ و معمولی بپردازیم، ابتدا یک درک اساسی از اینکه مادربرد چیست و نقش آن در یک سیستم کامپیوتری ایجاد می‌کنیم. مادربرد که به عنوان برد اصلی یا برد سیستم نیز شناخته می‌شود ارتباط بین تمام اجزای دیگر را به هم متصل و تسهیل می‌کند. این قطعه رابط‌های لازم، توزیع نیرو و مکانیسم های کنترلی را برای CPU، حافظه و دستگاه‌های مختلف جانبی فراهم می‌کند.

مادربرد چندین عملکرد مهم را بر عهده دارد که عبارتند از:

• سوکت: CPU مادربرد سوکت یا اسلات فیزیکی را که واحد پردازش مرکزی (CPU) در آن نصب شده است، فراهم می‌کند. این سوکت، نوع پردازنده قابل استفاده را تعیین می‌کند.
• شکاف‌های حافظه: مادربرد دارای اسلات‌های اختصاصی برای نصب ماژول‌های حافظه سیستم (RAM) است که به سی‌پی‌یو اجازه می‌دهد به حافظه موجود دسترسی داشته باشد و از آن استفاده کند.
• شکاف‌های گسترشی: این محصولات، معمولاً دارای اسلات‌های توسعه مختلفی هستند؛ مانند اسلات‌های PCI Express که به شما امکان می‌دهد اجزای اضافی مانند کارت‌های گرافیک، کارت‌های صدا و آداپتورهای شبکه را نصب نمایید.
• رابط‌های ذخیره‌سازی: مادربردها، کانکتورهایی را برای اتصال دستگاه‌های ذخیره‌سازی و همچنین اسلات‌های M.2 را برای حافظه SSD های پرسرعت NVMe ارائه می‌دهند.
• پورت‌های اتصال: این قطعات، طیف وسیعی از پورت‌های ورودی/خروجی از جمله USB ،HDMI ،DisplayPort ،Ethernet و کانکتورهای صوتی را ارائه می‌دهند که به شما امکان می‌دهد لوازم جانبی و دستگاه های خارجی را به سیستم خود متصل کنید.
• تحویل برق: مادربرد وظیفه توزیع برق از واحد منبع تغذیه (PSU) به اجزای مختلف در سیستم را بر عهده دارد و از دریافت ولتاژ و جریان لازم، اطمینان حاصل می‌کند.
• BIOS/UEFI: این قطعه شامل یک سیستم ورودی/خروجی اولیه (BIOS) یا Unified Extensible Firmware (UEFI) Interface است که کنترل و پیکربندی سطح پایین سیستم را در طول فرآیند بوت فراهم می‌کند.

ویژگی‌ها و قابلیت‌های خاص یک مادربرد، بسته به بازار هدف و استفاده مورد نظر، می‌تواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد. این‌جاست که تفاوت مادربرد های گیمینگ با معمولی، بسیار مهم می‌شود.

پیشنهاد مطالعه: بهترین مادربردها تا ۵ میلیون تومان کدام اند؟

ویژگی‌های بارز مادربردهای گیمینگ

مادربردهای گیمینگ برای پاسخگویی به نیازهای کاربران علاقه‌مند به بازی یا کارهای سنگین طراحی شده‌اند که بالاترین سطح عملکرد، ویژگی‌ها و گزینه‌های سفارشی‌سازی را می‌طلبند. این مادربردها معمولاً گران‌تر از همتایان معمولی خود هستند؛ اما طیف وسیعی از قابلیت‌های پیشرفته را ارائه می‌کنند که می‌تواند به شدت برای بازی‌های سطح بالا و تولید محتوا، مفید باشد. برخی از مهم‌ترین تفاوت‌های این دو محصول، عبارتند از:

پشتیبانی از چیپست و CPU 

یکی از انواع تفاوت مادربرد گیمینگ و معمولی، چیپست آن‌هاست. محصولات گیمینگ اغلب از جدیدترین و قوی‌ترین چیپست‌های پیشرفته (اینتل سری Z یا AMD سریX ) استفاده می‌کنند که ویژگی‌ها و قابلیت‌های پیشرفته‌تری را در مقایسه با چیپست‌های اقتصادی ارائه می‌کنند.
برای سیستم‌های مبتنی بر اینتل، پردازنده‌های سری Z، مانند Z690 و Z790 ، گزینه‌های اصلی برای دستگاه‌های گیمینگ هستند. این پروسسورها قابلیت‌های اورکلاک پیشرفته، پشتیبانی از آخرین نسل‌های CPU و خطوط PCIe بیشتری را برای پیکربندی‌های چند کارت گرافیک و ذخیره‌سازی با سرعت بالا ارائه می‌کنند. به طور مثال، شما می‌توانید پردازنده‌ قابل پشتیبانی 13th/12th Gen Intel Core Processors, Pentium Gold and Celeron را در محصولاتی مانند مادربرد ROG Maximus Z790 HERODDR5 ایسوس، مشاهده نمایید.

در سمت AMD، چیپست‌های سری X مانند X570 و X670، گزینه‌های برتر برای مادربردهای گیمینگ هستند. این چیپست‌ها ویژگی‌هایی مانند پشتیبانی از PCIe 4.0، افزایش اورکلاک حافظه و گزینه‌های اتصال بیشتر را ارائه می‌کنند که آن‌ها را برای نیازهای بازی‌های مدرن و تولید محتوا مناسب می‌سازد.

حافظه و اورکلاک

مادربردهای گیمینگ معمولاً از ماژول‌های حافظه با کارایی بالاتر پشتیبانی می‌کنند و قابلیت‌های اورکلاک حافظه پیشرفته‌تری را ارائه می‌دهند. آن‌ها اغلب از سرعت حافظه DDR4 یا DDR5 پشتیبانی می‌کنند و در برخی از مدل‌ها حتی از سرعت حافظه 5000 مگاهرتز یا بالاتر پشتیبانی می‌شود. به طور مثال، مادربرد ایسوس مدل ROG Maximus Z790 DARK HERO، دارای چهار اسلات حافظه DDR5 با حداکثر حافظه 192 گیگابایت است که از بالاترین سرعت ممکن، پشتیبانی می‌کند.

علاوه بر این، مادربردهای گیمینگ معمولاً کنترل دقیق‌تری بر زمان‌بندی حافظه، ولتاژ و سایر پارامترها ارائه می‌دهند و به کاربران اجازه می‌دهند تا عملکرد حافظه سیستم خود را برای حداکثر کارایی، تنظیم کنند.

پیشنهاد مطالعه: علت بوق زدن بایوس مادربرد چیست؟

قابلیت ارتقا و اتصالات

یکی از ویژگی‌های مادربردهای گیمینگ، قابلیت ارتقای گسترده آن‌هاست. این بردها معمولاً اسلات‌های PCIe بیشتری را ارائه می‌کنند و به کاربران امکان می‌دهند تا چندین کارت گرافیک پیشرفته را در یک پیکربندی نصب کنند. آن‌ها همچنین ممکن است دارای اسلات M.2 اضافی برای درایوهای حالت جامد سریع و همچنین تعداد بیشتری پورت SATA برای هارد دیسک‌های سنتی و SSD باشند.

از نظر اتصال، دستگاه‌های گیمینگ اغلب دارای پانل I/O جامع‌تر، با تعداد بیشتر درگاه‌های USB شامل آخرین استانداردهای USB 3.2 Gen 2 و Thunderbolt 4 اترنت پرسرعت و قطعات صوتی پیشرفته مانند تراشه‌های صدای اختصاصی یا پشتیبانی از تنظیمات صدای فراگیر هستند. البته برخی از این خصوصیات را ممکن است در مادربردهای معمولی نیز مشاهده کنید؛ اما نمونه‌های گیمینگ شامل تمام این ویژگی‌های منحصربه‌فرد و تخصصی هستند. 

برق‌رسانی و سیستم خنک‌کننده

نمونه‌های گیمینگ برای رسیدگی به نیازهای اجزایی با کارایی بالا مانند پردازنده‌های اورکلاک شده و چندین کارت گرافیک، طراحی شده‌اند. آن‌ها معمولاً دارای سیستم‌های برق‌رسانی قوی و فازهای برق با کیفیت بالا، هیت سینک‌های بزرگ و ویژگی‌های مدیریت توان پیشرفته برای اطمینان از تحویل انرژی پایدار و کارآمد هستند.

علاوه بر این، مادربردهای گیمینگ اغلب دارای سیستم‌های خنک‌کننده پیشرفته‌تری مانند هیت سینک‌های اختصاصی VRM (ماژول تنظیم‌کننده ولتاژ)، خنک‌کننده های چیپست و حتی پشتیبانی یکپارچه از خنک‌کننده آبی هستند. این ویژگی‌ها به حفظ پایداری سیستم و جلوگیری از فشار حرارتی در حین بازی‌های شدید یا تولید محتوا کمک می‌کنند. در نمونه‌های معمولی این محصول به علت بار کاری کمتر، قدرت کمتر سیستم خنک‌کننده نیز جوابگوی سیستم شما خواهد بود.

زیبایی‌شناسی و سفارشی‌سازی

محصولات گیمینگ اغلب با تاکید زیادی بر جلوه بصری و گزینه‌های سفارشی‌سازی طراحی می‌شوند. آن‌ها ممکن است دارای نورپردازی RGB، طراحی‌های هیت سینک منحصربه‌فرد و طرح‌های رنگی چشم‌نواز باشند که زیبایی کلی اتاق گیمینگ شما را تکمیل می‌کند. این خصوصیات را کمتر در نمونه‌های معمولی این محصول مشاهده خواهید نمود. در این زمینه می‌توان محصولاتی مانند مادربرد ایسوس ROG STRIX Z490-F GAMING را نام برد که با نورپردازی خود، جلوه خاصی به سیستم گیمینگ شما خواهد بخشید.

بسیاری از بردهای مخصوص بازی همچنین نرم‌افزار و ابزارهای سخت‌افزاری پیشرفته‌ای را ارائه می‌کنند که به کاربران اجازه می‌دهند ظاهر دستگاه را سفارشی کنند، وضعیت سیستم را نظارت کنند و حتی جلوه‌های نور RGB را برای مطابقت با ترجیحات شخصی، کنترل کنند. در صورتی که نمونه‌های به مراتب ساده‌تر و ابتدایی‌تر این خصوصیات، در مادربردهای معمولی دیده می‌شوند.

پیشنهاد مطالعه : مقایسه مادربرد گیگابایت و ایسوس

مخاطبان هدف و موارد استفاده

مادربردهای گیمینگ عمدتاً برای کاربرانی طراحی شده‌اند که با رایانه شخصی خود به کارهای سنگینی مانند موارد زیر می‌پردازند:

• بازی رقابتی: گیمرهایی که در بازی‌های آنلاین شرکت می‌کنند یا بهترین عملکرد را برای آخرین عناوین AAA می‌خواهند.
• تولید محتوا: حرفه‌ای‌ها و علاقه‌مندانی که درگیر کارهایی مانند ویرایش ویدئو، مدل‌سازی سه‌بعدی و پخش زنده هستند.
• اورکلاک: کاربرانی که می‌خواهند از محدودیت‌های سخت‌افزاری دستگاه خود عبور کنند و از طریق اورکلاک، به بالاترین عملکرد ممکن دست یابند.
• قابلیت ارتقا: افرادی که قصد دارند به طور منظم، سیستم خود را با جدیدترین قطعات ارتقا دهند و مادربردی می خواهند که بتواند از این پیشرفت‌ها پشتیبانی کند.

با سرمایه‌گذاری روی بهترین مادربرد گیمینگ، کاربران می‌توانند اطمینان حاصل کنند که سیستم آن‌ها قابلیت‌های لازم برای رسیدگی به خواسته‌های کاربر و این موارد استفاده را دارد و پایه محکمی برای رایانه شخصی با کارایی بالا فراهم می‌کند.

ویژگی‌های بارز مادربردهای معمولی

از سوی دیگر، مادربردهای عادی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که نیازهای کاربران رایانه‌های شخصی عمومی‌تری را که نیازهای کمتری دارند، برآورده کنند. هدف این بردها، ایجاد تعادل بین ویژگی‌ها، عملکرد و مقرون به صرفه بودن است. ترکیب این خصوصیات، آن‌ها را به انتخابی محبوب برای دستگاه‌های مبتنی بر بودجه یا کارهای محاسباتی روزمره تبدیل می‌کند.

پشتیبانی از چیپست و CPU 

مادربردهای عادی، معمولاً از چیپست‌های بودجه‌محور مانند چیپست‌های سری B اینتل (B560، B660 یا(B760 یا سری B از AMD (B650 یا B550) استفاده می‌کنند. این چیپست‌ها نیز پایه‌ای محکم برای CPUهای مدرن ایجاد می‌کنند، اما ممکن است ویژگی‌های پیشرفته کمتری در مقایسه با همتایان رده بالای خود داشته باشند.

برای مثال، چیپست‌های اصلی سری B از اینتل و AMD ممکن است خطوط PCIe کمتر، اسلات‌های M.2 کمتر و قابلیت‌های اورکلاک محدودتری نسبت به همتایان سری Z و X داشته باشند. با این حال، آن‌ها هنوز هم عملکرد خوبی را برای کارهای روزمره و بازی های سبک ارائه می‌دهند.

حافظه و اورکلاک

نمونه‌های عادی این محصول، معمولاً از سرعت حافظه استاندارد DDR4 یا DDR5 پشتیبانی می‌کنند و تأکید کمتری بر قابلیت‌های اورکلاک شدید دارند. این دستگاه‌ها در حالی که ممکن است هنوز برخی از گزینه‌های اورکلاک حافظه را ارائه دهند، سطح کنترل و تنظیم دقیق محدودتری در مقایسه با مادربردهای بازی دارند.

قابلیت ارتقا و اتصالات

نمونه‌های معمولی، اغلب رویکرد ساده‌تری برای ارتقا و اتصال دارند. آن‌ها ممکن است اسلات های PCIe کمتری داشته باشند که این موضوع، توانایی نصب چندین کارت گرافیک پیشرفته را در یک پیکربندی محدود می‌کند. تعداد اسلات‌های M.2 و پورت‌های SATA آن‌ها نیز ممکن است در مقایسه با مادربردهای گیمینگ کاهش یابد.

از نظر اتصال I/O، مادربردهای اصلی هنوز انتخاب خوبی از نظر پورت‌های USB، اترنت و کانکتورهای صوتی هستند؛ اما ممکن است همان سطح از ویژگی‌های پیشرفته یا آخرین استانداردهای اتصال موجود در بردهای بازی را ارائه ندهند.

برق‌رسانی و سیستم خنک‌کننده

در مقایسه مادربرد گیمینگ و معمولی انواع معمولی این دستگاه، عموماً دارای سیستم انتقال انرژی ابتدایی‌تری هستند و دارای فازهای توان کمتر و سیستم‌های خنک‌کننده کمتری هستند. درست است که آن‌ها هنوز برای پاسخگویی به انرژی مورد نیاز CPUها و GPUهای مدرن طراحی شده‌اند؛ اما ممکن است سطح یکسانی از قابلیت های اورکلاکینگ headroom یا مدیریت حرارتی را ارائه ندهند.

زیبایی‌شناسی و سفارشی‌سازی

مادربردهای معمولی معمولاً طراحی ساده‌تر و کاربردی‌تری دارند و تأکید کمتری بر هیت سینک‌های پیچیده، نورپردازی RGB و گزینه‌های سفارشی‌سازی دارند. آن‌ها اغلب بر ایجاد یک پایه محکم برای سیستم متمرکز هستند و ترجیحات زیبایی‌شناختی کاربران را تا حد کمتری تامین می‌کنند.

مخاطبان هدف و موارد استفاده

مادربردهای اصلی عمدتاً مناسب کاربرانی هستند که نیازهای محاسباتی کمتری دارند. برخی از کاربری‌های این محصولات عبارتند از:

1. محاسبات عمومی: افرادی که از رایانه شخصی خود برای کارهای روزمره مانند وب‌گردی و مصرف رسانه‌های سبک استفاده می‌کنند.
2. گیمینگ اقتصادی: کاربرانی که می‌خواهند یک سیستم بازی توانا اما به‌صرفه و بدون برچسب قیمت ممتاز قطعات رده بالا داشته باشند.
3. استفاده در خانه/دفتر: کاربرانی که به یک مادربرد قابل اعتماد و مقرون به صرفه برای کار در خانه یا دفتر خود نیاز دارند.
4. افراد مبتدی در مشاغل تخصصی: افرادی که در حال استفاده از اولین رایانه شخصی خود هستند و می‌خواهند یک محصول قابل اعتماد داشته باشند.

با انتخاب یک مادربرد معمولی، کاربران همچنان می‌توانند از یک سیستم با عملکرد خوب که نیازهای آن‌ها را برآورده می‌کند، لذت ببرند و در عین حال، از قیمت مقرون به صرفه‌تر و فرآیند استفاده ساده‌تر بهره‌مند شوند.

چگونه مادربرد مناسب خود را انتخاب کنیم؟

با توجه به تفاوت مادربرد گیمینگ با معمولی، وقتی نوبت انتخابی مناسب برای رایانه شخصی می‌رسد، نیازهای خاص، بودجه و برنامه‌های ارتقای را در نظر بگیرید.

اگر در حال کار با یک رایانه بازی با عملکرد بالا هستید و یا اگر درگیر تولید محتوا، پخش زنده یا سایر کارهای فشرده هستید، مادربرد گیمینگ احتمالا انتخاب بهتری است. این بردها ویژگی‌های پیشرفته، اتصال و قابلیت های اورکلاک را ارائه می‌دهند که می‌تواند واقعاً تمام پتانسیل سیستم شما را در جهت اهداف شما به کار بگیرد.

از سوی دیگر، اگر نیازهای محاسباتی شما عمومی‌تر است، یک مادربرد معمولی ممکن است گزینه مناسب‌تر و مقرون به صرفه‌تری باشد. این بردها، پایه محکمی برای استفاده روزمره هستند که قیمت بسیار کمتری نسبت به نمونه‌های گیمینگ بالارده دارند. همچنین مهم است که برنامه‌های ارتقای آینده خود را در نظر بگیرید. اگر پیش‌بینی می‌کنید که سیستم خود را به‌ طور منظم با جدیدترین قطعات ارتقا دهید، مادربرد بازی ممکن است سرمایه‌گذاری بلندمدت بهتری باشد؛ زیرا احتمالاً پشتیبانی بهتری را برای نسل‌های آینده CPU و GPU ارائه می‌دهد.

در نهایت، انتخاب بین یک مادربرد بازی یا عادی، باید بر اساس ارزیابی دقیق نیازهای خاص، بودجه و اهداف بلندمدت شما برای رایانه شخصی خود باشد. با درک فرق مادربرد گیمینگ با معمولی، می‌توانید تصمیمی آگاهانه بگیرید که مطمئن شوید سیستم شما، نیازهای شما را برآورده می‌کند و بهترین ارزش را برای سرمایه‌گذاری دارد.

پیشنهاد مطالعه: بهترین مادربردهای ام اس آی

سخن پایانی

انتخاب بین یک مادربرد گیمینگ و یک مادربرد معمولی، یک تصمیم مهم برای یک رایانه است. مادربردهای گیمینگ برای پاسخگویی به نیازهای کاربران حرفه‌ای و تخصصی طراحی شده‌اند و ویژگی‌های پیشرفته، قطعاتی با کارایی بالا و گزینه‌های سفارشی‌سازی گسترده را ارائه می‌دهند. این بردها برای کارهایی مانند بازی‌های رقابتی، تولید محتوا و اورکلاک مناسب هستند و پایه‌ای محکم برای یک سیستم پیشرفته فراهم می‌کنند.

از سوی دیگر، مادربردهای معمولی برای کاربران عمومی‌تر رایانه‌های شخصی که نیازهای محاسباتی کمتری دارند، هدف قرار می‌گیرند. این بردها بین ویژگی‌ها، عملکرد و مقرون به صرفه بودن، تعادل برقرار می‌کنند و گزینه‌ای محبوب برای کارهای روزمره، بازی‌های سبک و فعالیت‌های شغلی ابتدایی می‌باشند.

با درک تفاوت مادربرد گیمینگ و معمولی، می‌توانید تصمیمی آگاهانه بگیرید که با نیازهای خاص، بودجه و برنامه‌های ارتقای آینده شما همسو باشد. چه یک مادربرد بازی یا عادی را انتخاب کنید، انتخاب صحیح تضمین می‌کند که رایانه شخصی شما به خوبی برای رسیدگی به نیازهای محاسباتی شما مجهز شده است و تجربه کاربری قابل اعتماد و لذت‌بخشی را ارائه می‌دهد.

سوالات متداول

1) فرق مادربرد گیمینگ با معمولی در چه بخش‌هایی است؟

مادربردهای گیمینگ و عادی، در بخش‌هایی مانند پشتیبانی از چیپست و سی‌پی‌یو، حافظه و اورکلاک، قابلیت ارتقا و اتصالات، برق‌رسانی و سیستم خنک‌کننده، زیبایی‌شناسی، سفارشی‌سازی و مخاطبان هدف و موارد استفاده با یکدیگر تفاوت دارند.

2) هنگام انتخاب مادربرد مناسب خود، به چه عواملی باید توجه داشته باشیم؟

در هنگام انتخاب مادربرد باید به نوع کاربری خود، قابلیت‌های ارتقا، نیازهای خاص و بودجه مورد نظر توجه کنیم.