محافظت از چشم کودکان در برابر مانیتور کامپیوتر و تبلت

هرچه زمان میگذرد و امکانات جهان تکنولوژی هیجان‌انگیزتر می‌شوند، ساعات خیره شدن کودکان به به صفحه های نمایش دیجیتال همچون رایانه، تبلت، تلویزیون، تلفن های هوشمند و ... نیز افزایش می‌یابد. اسکرین تایم یا زمان صفحه نمایش (مدت زمان استفاده از دستگاه ‌های دارای صفحه ‌نمایش دیجیتال) می تواند والدین را نگران تاثیر مانیتور بر سلامت چشمان کودکان کند. در این مقاله از مجله اینترنتی بروزکالا به بررسی راه های پیشگیری و مراقبت از چشم در مقابل صفحه نمایش میپردازیم. 

آنچه در این مقاله خواهید خواند:

•  تحقیقات درباره ی خیره شدن کودکان به مانیتور
• تاثیر مانیتور بر سلامت چشم کودکان در آموزش آنلاین
• عوارض خیره شدن به صفحه های نمایش برای سلامتی چشمان کودک
• راه های حفظ سلامت چشم کودکان
• بررسی فواید عینک فیلتر آبی برای کار کودکان با مانیتور

 تحقیقات درباره ی خیره شدن کودکان به مانیتور

طبق تحقیقات، کودکان از 6 ماهگی جلب دستگاه های دیجیتال مانند تبلت یا تلفن همراه هوشمند می شوند. بررسی های انجام شده نیز نشان می دهد که کودکان تقریباً 7 ساعت از روز خود را صرف استفاده از رسانه های مبتنی بر صفحه نمایش، تماشای تلویزیون، بازی های ویدیویی و استفاده از رسانه های اجتماعی می کنند. اگر کودکان سرگرم یک بازی یا تماشای فیلمی شوند، ممکن است این کار را تا جایی ادامه دهند که از فرط خستگی، چشمان خود را بمالند. البته این شرایط شامل مدت زمان محدودی که طی استفاده از این دستگاه ها در مدرسه و انجام تکالیف سپری می شود نمی باشد.

بیشتر بخوانید: بهترین فاصله چشم از تلویزیون

تاثیر مانیتور بر سلامت چشم کودکان در آموزش آنلاین

همانطور که می دانید پس از شیوع بیماری کووید- 19 بسیاری از کلاس‌های آموزشی آنلاین شدند و حتی بعد از بهبود وضعیت، آموزش آنلاین به عنوان یک شیوۀ جدید و دارای مزایای خاص خود، در بسیاری مدارس، آموزشگاه های خصوصی و انواع کلاس‌ها ادامه یافت و بسیاری والدین مجبور به خرید موبایل یا خرید تبلت برای فرزندشان شدند. از آنجاییکه بزرگسالان می‌توانند فاصلۀ چشم خود با مانیتور و ساعات استفاده از آن را مدیریت کنند، نگرانی در مورد آن‌ها کتر است اما کودکان تحت تأثیرِ بسیار مانیتورها قرار دارند و خصوصا تاثیر خیره شدن به مانیتور در کودکان عینکی، بالاتر است و باعث بالا رفتن شماره چشم آن‌ها می‌شود. بنابراین برای مراقبت از چشم کودکان در برابر مانیتور، طبیعی است که والدین سعی کنند راه های متناسبی بیاموزند. 

عوارض خیره شدن به صفحه های نمایش برای سلامتی چشمان کودک

عوارض خیره شدن به صفحه نمایش برای چشم می‌تواند با توجه به زمینه‌های ارثی هر فرد متفاوت باشد. اما بعضی از عوارض که به طور کلی رایج‌تر هستند را در زیر آورده ایم:

خستگی چشم

 عضلات اطراف چشم با خیره شدن طولانی مدت در صفحه نمایش خسته می شود، این امر می تواند باعث مشکلات تمرکز و بروز سردرد در اطراف ناحیه گیجگاهی و چشم ها شود. کودکان همچنین ممکن است از دستگاه هایی استفاده کنند که روشنایی آن ها از حد ایده آل پایین تر است و این امر می تواند باعث خستگی چشمی ناشی از جمع کردن چشم ها- برای دید بهتر- شود.

تاری دید

 خیره شدن طولانی مدت و در فاصله ای معین به صفحه نمایش کامپیوتر می تواند باعث اسپاسم سیستم فوکوس چشمی شود. این وضعیت که اسپاسم تطابقی نامیده می شود، باعث می شود که وقتی کودک از صفحه نمایش دور می شود، بینایی او تار شود. برخی مطالعات همچنین نشان می دهد که استفاده از رایانه و سایر فعالیت هایی که دقت بالایی می طلبد می تواند باعث افزایش نزدیک بینی (میوپیا) در کودکان شود (اگرچه هنوز به اثبات نرسیده است). هرچه کودکان زمان بیشتری را برای بازی با کودکان دیگر اختصاص دهند چشم های سالم تر و بینایی بهتری خواهند داشت.

خشکی چشم

 مطالعات نشان می دهد که افراد به هنگام فوکوس بر روی صفحه نمایش دیجیتال، کمتر پلک می زنند و این امر می تواند چشم هایشان را خشک و تحریک کند. استفاده از رایانه رومیزی و لپ تاپ به خصوص در مورد كودكان بسیار مشکل آفرین است، زیرا ناحیه دید آن ها بالاتر- از مثلا یك كتاب- است. در نتیجه، پلک های بالایی بازتر می ماند و لایه اشکی چشم سریع‌ تر تبخیر شده و موجب خشکی چشم می ‌شود.

راه های حفظ سلامت چشم کودکان

برای حفظ سلامت چشمان کودکان در مقابل صفحه نمایش موبایل، تبلت و کامپیوتر راهکارهایی وجود دارد که تاثیرگذاری خود را در تحقیقات اثبات کرده اند. بعضی از این راهکارها عبارتند از:

1) زمان صفحه نمایش یا اسکرین تایم کودک خود را کنترل کنید

مدیا پلن خانواده/ برنامه ریزی رسانه ای آکادمی پزشکی اطفال آمریکا (AAP) و گزارش های مرتبط، موضوعات مختلفی که با اسکرین تایم بالا مرتبط است- از چاقی گرفته تا مشکلات خواب- را مورد هدف قرار داده است. اگرچه در دوران شیوع ویروس کرونا اسکرین تایم کودکان به وضوح افزایش یافته است، با این حال این آکادمی، والدین را ترغیب می کند که تمام تلاش خود را برای حفظ تعادل بین دنیای دیجیتال و دنیای واقعی انجام دهند. دو جنبه مهم این امر، اطمینان از عدم تداخل اسکرین تایم با موارد زیر است:

2) تاثیر خواب کافی بعد از ساعات کار با مانیتور را جدی بگیرید.

نداشتن خواب کافی منجر به خستگی و درد چشم می شود. AAP به کودکان توصیه می کند که به واسطه دستگاه هایی چون تلویزیون، کامپیوتر و تلفن های هوشمند به خواب نروند. علاوه بر این، این آکادمی توصیه می کند که کودکان حداقل 1 ساعت قبل از خواب، از قرارگیری در معرض صفحه نمایش خودداری کنند. بازی های ویدیویی یا تماشای فیلم های خشن قبل از خواب نیز می تواند موجب ایجاد اختلال در خواب شود. همچنین مطالعات نشان می دهد که نور آبی منتشر شده از صفحه نمایش، خوابیدن را دشوار می سازد.

بیشتر بخوانید: نکات کاهش خستگی چشم ناشی از کار با کامپیوتر

3) ورزش کنید.

 دور شدن از کامپیوتر یا تلویزیون می تواند به جلوگیری از مشکلات چشم و بینایی ناشی از اسکرین تایم بالا کمک کند. AAP به کودکان 6 سال به بالا توصیه می کند که هر روز 60 دقیقه فعالیت بدنی داشته باشند. بهترین تمرین برای کودکان خردسال نیز بازی اکتیو است. بازی در خارج از خانه نیز می تواند برای بینایی کودکان مفید باشد- چراکه به آن ها فرصتی برای فوکوس چشم به اشیایی در فواصل مختلف داده می شود و همچنین در معرض نور طبیعی خورشید قرار می گیرند.

4) وقفه های مکرر در کار با کامپیوترایجاد کنید.

کودکان غالباً چنان درگیر بازی با گوشی موبایل می شوند که متوجه علائم خستگی چشمان خود نمی شوند. از این رو بهتر است خودتان به آن ها یادآوری کنید که قدری استراحت کنند. برای این منظور انجمن بینایی سنجی آمریکا قانون 20/20/20 را توصیه می کند: هنگام کار با کامپیوتر هر 20 دقیقه یک بار استراحت کنید و حداقل 20 ثانیه روی شیئی که در فاصله 20 فوتی شما قرار دارد تمرکز کنید. علاوه بر این، کودکان هر یک ساعت باید حداقل 10 دقیقه از خیره شدن به صفحه نمایش اجتناب کنند. یک تایمر ساده می تواند زمان های ایجاد وقفه در کار با کامپیوتر را به کودک یادآوری کند و حتی برنامه های نرم افزاری نیز می توانند با خاموش کردن صفحه نمایش در فواصل منظم به این کار کمک کنند. 

5) پلک بزنید!

طبق تحقیقات منتشر شده در مجله پزشکی نیوانگلند، خیره شدن به کامپیوتر می تواند میزان پلک زدن را به نصف کاهش داده و باعث خشکی چشم شود. کودک خود را تشویق کنید که به خصوص در زمان استراحت دادن به چشمان خود سعی کند بیشتر پلک بزند. با این حال اگر کودک شما همچنان به دلیل خشکی چشم اذیت شود متخصص اطفال یا چشم پزشک ممکن است قطره های مرطوب کننده چشمی برای کودک تان تجویز کند یا دستگاه مرطوب کننده هوای اتاق را برایتان توصیه کند.

6) تنظیم فاصله صفحه نمایش را فراموش نکنید.

 حتما موقعیت رایانه رومیزی یا لپ تاپ کودک خود را طوری تنظیم کنید که کمی پایین تر از سطح چشمان او قرار گیرد. چراکه خیره شدن به صفحه نمایش با چشمانی باز، باعث خشک شدن سریع تر چشم می گردد. برخی از متخصصان موقعیت صفحه نمایش دستگاه ها را بر اساس قانون 1/2/10 پیشنهاد می کنند: تلفن های همراه در فاصله یک فوتی، دستگاه های رومیزی و لپ تاپ ها در فاصله دو فوتی و صفحه های تلویزیون (بسته به اندازه صفحه) در فاصله ده فوتی قرار داشته باشند. اندازه فونت- به ویژه در صفحه های نمایش کوچکتر- نیز باید دو برابر بزرگتر از حد معمول باشد تا کودک شما بتواند مطالب را به راحتی بخواند و چشم هایش خسته نشود.

7) از اسپات لایت یا چراغ نورافکن استفاده کنید.

به هنگام استفاده از رایانه یا سایر صفحه های نمایش، برای کاهش میزان تابش بر چشم و خستگی آن، میزان نور اتاق را در نظر داشته باشید. در حالت ایده آل، میزان روشنایی لازم به هنگام کار با کامپیوتر تقریباً باید نصف آن روشنایی باشد که برای هر فعالیت دیگری چون نوشتن روی کاغذ یا درست کردن کار دستی در نظر می گیرید. سعی کنید موقعیت رایانه خود را به گونه ای تنظیم کنید که نور خورشید، لامپ ها و سایر وسایل روشنایی سقفی مستقیماً به صفحه نمایش آن نتابند. همچنین برای مشاهده راحت تر مانیتور و اذیت نشدن چشم های خود، روشنایی صفحه نمایش کامپیوترتان را کاهش دهید. برخی از پزشکان بینایی سنجی، عینک های مخصوص کامپیوتر- مجهز به لنزهای نارنجی- را توصیه می کنند که ممکن است به کاهش تابش خیره کننده صفحه نمایش آن کمک کنند. در کودکانی که از عینک طبی استفاده می کنند نیز ممکن است یک پوشش ضد بازتاب به شیشه عینک آن ها اضافه شود. هودهای مانیتور کامپیوتر یا سایه بان هایی که به صفحه نمایش متصل می شوند هم ممکن است گزینه های مفید دیگری باشند.

8) غربالگری منظم بینایی را انجام بدهید.

 انجام غربالگری منظم بینایی مهم است چراکه ممکن است فرزندتان در مورد تاری دید یا سایر مشکلات چشمی خود با شما صحبت نکند. آكادمی افتالمولوژی/ چشم پزشكی آمریكا و AAP بررسی مرتب چشم كودكان- از همان بدو تولد- توسط متخصص اطفال را توصیه می کنند تا اگر در یکی از این معاینات روتین چشمی، مشکلی رویت شد، پزشک متخصص اطفال، کودک را به یک چشم پزشک ارجاع دهد.

بررسی فواید عینک فیلتر آبی برای کار کودکان با مانیتور

شاید تا به حال در مورد عینک های خاصی که نور آبی منتشر شده از صفحه نمایش رایانه و ... را فیلتر می کنند مطالبی شنیده باشید. به خصوص که پس از دوران شیوع ویروس کرونا  رواج آموزش های آنلاین، والدین بسیاری سوال می کنند که آیا عینک های مذکور، باید در لیست اسباب و لوازم مورد نیاز برای تحصیل فرزندشان قرار بگیرد یا خیر.

اگرچه هیچ مدرکی مبنی بر مضر بودن این نور آبی برای چشم وجود ندارد، اما می تواند خوابیدن کودکان را دشوار کرده و در خستگی چشم آن ها نقشی ایفا کند. با این حال، با استناد بر قانون 20/20/20 خاموش کردن کامپیوتر و دستگاه هایی از این قبیل- آن هم یک ساعت قبل از خواب- و رعایت سایر نکات ذکر شده در بالا می تواند از خستگی چشم کودک جلوگیری کند- بنابراین تهیه این عینک ها ضرورتی در پی ندارد!

نتیجه‌گیری

در این مقاله درباره اهمیت مراقبت از چشم کودکان و تاثیر خیره شدن به مانیتور بر سلامت چشم کودکان صحبت کردیم و راهکارهایی برای پیشگیری از آسیب زدن کار با گوشی به چشم کودکان مطرح کردیم. همواره به یاد داشته باشید که کودکان- و به ویژه خردسالان- احتمالاً به کمک و یادآوری دوستانه بیشتری به هنگام استفاده از دستگاه های دارای صفحه نمایش دیجیتال نیاز دارند. اگر در مورد سلامت چشم و بینایی کودک خود، سوال بیشتری دارید، با یک پزشک متخصص اطفال تماس بگیرید.