تعمیر و تعویض فن سی پی یو لپ تاپ و کامپیوتر

آیا می‌دانستید که برخی از قطعات کامپیوتر دارای فن اختصاصی هستند؟ رایانه شخصی شما از هر نوعی که باشد، دارای اجزایی مهم است که هنگام کار کردن گرما تولید می‌کنند. این حرارت برای سلامتی قطعات خطرناک خواهد بود. به همین منظور از فن در داخل کیس استفاده می‌شود. پردازنده یکی از مهم‌ترین اجزای کامپیوتر به شمار می‌رود. بارها شنیده‌ایم که CPU مغز کامپیوتر است و پردازش تمامی دستورات رایانه را بر عهده دارد.

پردازنده دارای یک خنک‌کننده است که نقش مهمی را در سلامت این قطعه ایفا خواهد کرد. اما این خنک‌کننده ممکن است به دلایل مختلفی خراب شود یا از کار بیفتد. نحوه تعمیر فن سی پی یو به چه صورت است؟ نحوۀ تعویض آن چگونه خواهد بود؟ فروشگاه اینترنتی بروزکالا در ادامه به این سوالات شما پاسخ‌ خواهد داد تا اطلاعات مفیدی در این مورد کسب نمایید.
 
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
1.    علائم از کار افتادن فن پردازنده
2.    نحوه تعمیر فن پردازنده چگونه است؟
•    فن را تمیز کنید
•    بررسی سیم یا شئ در پره‌های خنک‌کننده پردازنده
•    روغن‌کاری فن
•    تنظیم مجدد BIOS
3.    چگونه فن CPU را تعویض کنیم؟
•    نحوه جدا کردن فن
•    نحوه بستن و نصب فن CPU جدید
4.    نتیجه‌گیری

علائم از کار افتادن فن پردازنده

پیش از هر چیز باید بدانیم که علائم از کار افتادن فن CPU چیست و چگونه باید به خرابی این قطعه شک کنیم. هنگامی که این قطعه کار نکند، صفحه سیاه یا آبی را روی سیستم مشاهده خواهید کرد. هنگامی که کیس را باز کنید، متوجه خواهید شد که این خنک‌کننده نمی‌چرخد و کار نمی‌کند. یکی از علائم خرابی خنک‌کننده CPU این است که دستگاه مدام خاموش می‌شود و ری‌استارت نمی‌شود. در این شرایط کامپیوتر بوت نخواهد شد. هیچ صدایی که نشان دهندۀ کار کردن این قطعه باشد، به گوش نخواهد رسید. لازم به ذکر است که نرم‌افزارهای اسکن سیستم نیز می‌توانند بروز این مشکل را به شما نشان دهند. اما چرا این قطعه خراب می‌شود؟ دلایل مختلفی باعث بروز این مشکل خواهند شد که فقط یکی از آنها تمام شدن عمر قطعه و فرسوده شدن آن است.

نحوه تعمیر فن پردازنده چگونه است؟

اگر فن پردازنده شما شکسته باشد و یا عمرش تمام شده باشد، قابل تعمیر نخواهد بود اما گاهی ممکن است در اثر عوامل دیگری از کار افتاده باشد که در این شرایط می‌توان آن را به کار انداخت و به اصطلاح تعمیر کرد. با هم موارد تعمیر فن cpu را مرور خواهیم کرد.

فن را تمیز کنید

ممکن است که این قطعه در اثر استفاده زیاد کثیف شده باشد؛ یعنی گرد و غبار زیادی روی آن نشسته باشد. این‌گونه پره‌های فن پر از گردوغبار خواهد شد. از آنجا که این خنک‌کننده قدرت چرخش خیلی بالایی ندارد، این گرد و غبار انباشته روی قطعه، اجازه چرخیدن به آن را نخواهد داد. پس قبل از هر چیز باید کیس را باز کنید و فن را داخل آن پیدا کنید. شما می‌توانید در این مرحله قطعه را جدا نمونده و آن را با اسپری هوا تمیز نمایید.

اگر زمان باز کردن کیس متوجه شدید که هنگام روشن بودن کامپیوتر، این قطعه کار می‌کند اما سرعت چرخش آن نسبت به قبل بیشتر شده است، نیز باید به بررسی آن بپردازید زیرا همین افزایش سرعت، قطعه را دچار مشکل خواهد کرد.

پیشنهاد مطالعه: برترین پردازنده در 2023

بررسی سیم یا شئ در پره‌های خنک‌کننده پردازنده

تمامی سیم‌های اطراف این قطعه را کنار بزنید و مطمئن شوید که سیم‌های مربوط به موتور فن باعث نچرخیدن آن نشده‌اند. این سیم‌ها ممکن است هنگام کار کردن خنک‌کنندۀ پردازنده، به پره‌ها گیر کنند و مانع از کار کردن آن شوند. علاوه بر آن احتمال گیر کردن هر شئ دیگری نیز در پره‌ها وجود دارد. پس حتماً برای از بین بردن موانع سر راه پره‌ها اقدام نمایید. 

روغن‌کاری فن

اگر از سروصدای زیاد این قطعه متوجه وجود ایراد در آن شده‌اید، حتماً آن را روغن‌کاری کنید. برای این کار کافی است که برچسب قطعه را بردارید و یک قطره روغن در آن بریزید. پس از انجام این کار متوجه خواهید شد که سر و صدای اضافی این خنک‌کننده از بین خواهد رفت. نکته‌ای که باید در تعمیر فن سی پی یو کامپیوتر توجه کنید این است که روغنی که استفاده می‌کنید باید ویسکوزیته بالایی داشته باشد.

تنظیم مجدد BIOS

اگر مشکل برطرف نشد و قطعه کار نکرد، برای تعمیر فن سی پی یو می‌توانید BIOS را مجدداً تنظیم نمایید. در حقیقت بایوس این قطعه را کنترل می‌کند. پس تنظیم دوبارۀ آن می‌تواند پیکربندی غلط آن را تصحیح کند و فن به کار بیفتد. اما چگونه باید این کار را انجام دهیم؟ 

برای اینکه بتوانید BIOS را مجدداً تنظیم کنید، ابتدا دستگاه خود را خاموش نمایید. سپس دکمۀ پاور را فشار دهید و سریع دکمۀ F2 را نیز بزنید. این‌گونه به صفحۀ تنظیمات بایوس وارد خواهید شد. حالا در این مرحله با فشار دادن دکمه F9 و یا انتخاب گزینه load defaults روی صفحه، بایوس ریست خواهد شد. در این مرحله با انتخاب Esc و یا فشار دادن دکمۀ F10 می‌توانید تغییرات را ذخیره کنید و از آن صفحه خارج شوید.

در مرحله آخر با ری‌استارت کردن دستگاه یعنی راه‌اندازی مجدد آن به بررسی فن پردازنده بپردازید تا متوجه شوید که شروع به کار افتاده است یا همچنان کار نمی‌کند.

پیشنهاد مطالعه: CPU Usage چیست؟

تعویض فن پردازنده

اگر این کارها را انجام دادید و متوجه شدید که فن به کار نیفتاد، فن را خارج نمایید و آن را روی یک کامپیوتر دیگر نصب کنید. اگر این قطعه روی رایانه دیگری نیز به کار نیفتاد، باید برای خرید این خنک‌کننده اقدام نمایید و قطعه جدید را جایگزین قبلی کنید. فراموش نکنید که راهنمای خرید فن پردازنده را بخوانید تا بهترین محصول را برای سیستم خود تهیه کنید. همان‌طور که ذکر شد در صورتی که متوجه شکستگی این قطعه شدید نیز بهتر است آن را تعویض کنید زیرا راهی برای تعمیر آن وجود نخواهد داشت.
احتمال سوختگی این قطعه نیز وجود دارد. یک احتمال دیگر برای کار نکردن دستگاه شما وجود دارد و آن احتمال خرابی مادربرد است که معمولاً باید برای خرید آن اقدام کرد. به خاطر بسپارید که حتماً قبل از خرید مادربرد باید به نکات بسیار مهمی توجه نمایید تا قطعه جدید با سایز قطعات دستگاه شما هم‌خوانی داشته باشد. پس هنگام انتخاب این قطعه باید بدانیم چگونه یک مادربرد مناسب برای کامپیوتر انتخاب کنیم. 

چگونه فن CPU را تعویض کنیم؟

ممکن است جدا کردن فن به نظر شما سخت به نظر برسد و تصور کنید که از پس از این کار بر نمی‌آیید اما درست بر خلاف تصورتان این کار ساده و آسان است. فقط باید هنگام جدا کردن این قطعه مراقب باشید تا به آن آسیب نرسانید.

نحوه جدا کردن فن

پیش از انجام هر کاری ابتدا باید کامپیوتر خود را خاموش کنید و تمامی اتصالات را قطع نمایید. حالا با خیالی آسوده کیس را باز کنید و به دنبال فن پردازنده بگردید. این قطعه با کمک یک پایه روی مادربرد پیچ شده است. ابتدا کابلی که به فن متصل است را از مادربرد جدا کنید. سپس باید پیچ‌های نگه‌دارنده پایه را برخلاف جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید و آنها را باز کنید تا این‌گونه فن از مادربرد جدا شود. حتماً موقعیت کابلی که به مادربرد متصل بود را به خاطر بسپارید.

نحوه بستن و نصب فن CPU جدید

پیش از اینکه برای نصب خنک‌کننده جدید اقدام کنید، لایه‌ای نازک از خمیر سیلیکون را روی سطح صاف پردازنده قرار دهید. برای این کار ابتدا سطح CPU را به خوبی تمیز کنید. کافی است مقدار کمی الکل را به یک گوش‌پاک‌کن بزنید و آن را روی سطح پردازنده بکشید. حالا در اطراف این سطح، کمی خمیر سیلیکون یا خمیر حرارتی قرار دهید و آن را با یک وسیله مانند کارت به خوبی پخش نمایید تا لایه بسیار نازکی از این ماده روی سطح داشته باشید.

شما در چهار سمت پردازنده خود چهار پین را مشاهده خواهید کرد که در واقع فن باید روی این پین‌ها تنظیم کنید تا به درستی روی آنها قرار بگیرد. در این مرحله نوبت به قرار دادن خنک‌کننده روی پردازنده رسیده است. ابتدا با کمک انگشت‌های شست، دو پایه فن را روی پین‌ها فشار دهید و پس از شنیدن صدای جا رفتن آن، همین عمل را برای دو پایه دیگر انجام دهید.

همان‌طور که ذکر شد این کار ساده است اما باید با احتیاط تعویض فن CPU را انجام دهید تا آسیبی به مادربرد نرسانید. پیچ‌ها را ببندید. در این مرحله نوبت به وصل کردن کابل در همان موقعیتی که به خاطر سپرده‌اید، رسیده است. کانکتور برق خنک‌کنندۀ سی پی یو را به مادربرد متصل نمایید. شما به راحتی فن CPU را تعویض کرده‌اید و می‌توانید با خیالی آسوده از دستگاه خود استفاده نمایید. 

نتیجه‌گیری

فن پردازنده یکی از مهم‌ترین اجزای کامپیوتر محسوب می‌شود که وظیفه خنک نگه داشتن CPU را بر عهده دارد. این قطعه ممکن است به هر دلیلی آسیب ببیند. اگر خنک‌کننده CPU نشکسته باشد و یا نسوخته باشد، تعمیر فن سی پی یو می تواند گزینه مناسبی باشد. اما در صورتی که دیگر قابل استفاده نباشد، به راحتی قابل تعویض خواهد بود. در مقاله‌ای که خواندید نحوه تعمیر و تعویض فن سی پی یو را مرور کردیم تا در صورت نیاز بتوانید خودتان این کار را انجام دهید. شما تا به حال با این مشکل مواجه شده‌اید؟ و یا هنگام اسمبل کامپیوتر خود این قطعه را روی سیستم نصب کرده‌اید؟

با مراجعه به وب‌سایت فروشگاه اینترنتی بروزکالا می‌توانید از انواع قطعات کامپیوتر دیدن نمایید و پس از مشاوره رایگان با کارشناسان این مجموعه از مزایای بی‌نظیر خرید این فروشگاه بهره‌مند شوید. 

سوالات متداول

1. از کجا متوجه شوم که سوکت پردازنده چه مدلی است؟

با باز کردن کیس متوجه نوع سوکت پردازنده خواهید شد اما می‌توانید از برنامه CPU-Z نیز کمک بگیرید. این برنامه به شما مشخصات دقیق قطعه را خواهد داد. در این نرم‌افزار در سربرگ CPU می‌توانید نوع سوکت را در قسمت Package مشاهده نمایید.

2. عمر خنک‌کننده پردازنده چقدر است؟

پاسخ این سوال بستگی به عواملی مانند میزان مصرف شما از کامپیوتر، کیفیت قطعه، دمای محیط، نوسانات برق و... دارد. در حالت کلی و استفاده معمولی، این محصول بیشتر از 5 سال دوام می‌آورد اما لازم به ذکر است که هر چه میزان استفاده شما از سیستم بیشتر باشد، عمر مفید این قطعه کمتر خواهد شد. 

3. آیا این قطعه انواع مختلفی دارد؟

بله انواع خنک‌کننده سی پی یو را می‌توان در دو دسته فن بادی Air Cooler و فن آبی Liquid Cooler قرار داد که هر کدام از این انواع ویژگی‌های خاص خود را دارند. 
نحوه تعمیر و تعویض فن CPU