روش های برطرف کردن صدای کارت گرافیک

نویز و سروصدای کارت گرافیک که معمولا در حین انجام کارهای گرافیکی با حجم و شدت بالا یا موقع گیم به گوش می‌رسد، می تواند حسابی سوهان اعصابتان شود . تمرکزتان را به هم بریزد.اما علت صدای کارت گرافیک چیست و روش های برطرف کردن صدای کارت گرافیک چگونه اند؟ در این مقاله از فروشگاه اینترنتی بروزکالا اطلاعاتی در اختیار شما می‌گذاریم که متوجه شوید این سروصداها از کجا آب می‌خورند. به علاوه یاد می گیرید که چگونه صدایی که از کارت گرافیک می آید را برطرف کنید.

آنچه در این مقاله خواهید خواند:

• دلایل نویز و سروصدای کارت گرافیک
• روش های برطرف کردن صدای کارت گرافیک

دلایل نویز و سروصدای کارت گرافیک

مشکل نویز کارت گرافیک می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد و هرکس لازم است دلیل سروصدای کارت گرافیک خودش را متوجه شود. در ادامه به مهم ترین دلایل نویز کارت گرافیک اشاره می‌کنیم.

1. تجمع آلودگی در فن

یکی از اصلی ترین قطعات کارت گرافیک که به مشکل خوردن آن باعث تولید بیش از حد سروصدا می شود، فن است. در برخی شرایط، آلودگی و گرد و غبار در داخل فن تجمع پیدا می کنند و سبب تولید نویز می شوند. در صورتی که فن را به درستی تمیز نکنید، ممکن است این وضعیت در عرض چند ماه یا چند سال اتفاق بیفتد. در این شرایط زمانی که فن ها را روشن می کنید، روشن شدن آنها مدت بسیار زیادی طول می کشد و این اغلب منجر به افزایش تولید نویز در کارت گرافیک می شود.

2. عدم روغن کاری بلبرینگ

یکی دیگر از اجزای فن کارت گرافیک که باید در نظر بگیرید بلبرینگ (یا یاتاقان) است که به تیغه ها این امکان را می دهد که به درستی کار کنند. درست همچون سایر قطعات فن، بلبرینگ ها نیز ممکن است با گذشت زمان حالت روان بودن خود را از دست بدهند که در نهایت این امر سبب تولید صدای زیادی در هنگام اصطکاک می شود.

3. داغ شدن فن ها

معمولا لپ تاپ ها و کامپیوترهای گیمینگ دارای کارت های گرافیک رده بالایی هستند. زمانی که در حال بازی هستید و مدام گرافیک هایی بر روی صفحه نمایش ظاهر می شوند، واحد پردازش گرافیکی (GPU) برای حفظ گرافیک، انرژی بیشتری مصرف می کند. این وضعیت منجر به داغ شدن GPU می شود.

فن های GPU به گونه ای ساخته شده اند که با افزایش دما، یکی پس از دیگری شروع به کار کنند. اولین محدوده دما ۶۰ درجه سانتیگراد است و همچنان که فن ها سریع تر می چرخند، نویز تولید شده نیز افزایش پیدا می کند. در این شرایط به راحتی می توانید متوجه شوید که نویز از فن GPU است زیرا این نویز وقتی شنیده می شود که فن ها با سرعت بیشتری می چرخند.اگر تیغه های فن با چیزی تماس پیدا کنند، آن جسم نیز می تواند صدا تولید کند.

بیشتر بخوانید: آیا کارت گرافیک قابل ارتقا است؟ [همراه با ویدئوی آموزشی]

4. مشکلات سازگاری

اگر یکی از قطعات را اخیرا عوض کرده اید، ممکن است مشکلات سازگاری به وجود بیاید و این مشکلات ممکن است منبع نویز باشند. همچنین ممکن است منشا این نویز درایور جدیدی باشد که آن را نصب کرده اید. در این شرایط، فن های کارت گرافیک به صورت ناگهانی شروع به ایجاد سروصدا می کنند. نکته قابل توجه در اینجا این است که برخی از کاربران توانستند با نصب مجدد درایورها، سطح نویز را به طرز چشمگیری کاهش دهند.

5. کویل واین

کویل واین (Coil Whine) یا ناله سیم پیچ، نویزی با صدای بلند است که هر دستگاهی که دارای منبع تغذیه است (از جمله کارت گرافیک) می تواند آن را تولید کند. این صدا همچون یک وزوز الکترونیکی با فرکانس بالا به نظر می رسد. برخی از افراد آن را به عنوان یک صدای سوت مانند همچون صدای سوت کتری توصیف می کنند. این در حالیست که برخی دیگر آن را همچون صدای جیغ یا خراشیدن می دانند، درست همچون زمانی که چیزی را می سایید.

می خواهید بدانید که قطعات کامپیوتر چگونه این صدا را تولید می کنند؟ کویل واین اغلب با عبور جریان الکتریکی از یکی از قطعات تنظیم کننده توان (همچون القاگر یا ترانسفورماتور) تولید می شود. القاگر قطعه ای است که از یک هسته و یک کویل از سیم مسی که دور آن پیچیده شده، تشکیل شده است. هسته اغلب از آهن یا فریت ساخته می شود. القاگرها باید انرژی الکتریکی را در یک میدان مغناطیسی تبدیل و ذخیره کنند. هدف القاگر، فیلتر کردن هر گونه بی نظمی و هموارسازی و آسان کردن انتقال برق به قطعات است. القاگرها در قطعات مختلفی از رایانه ها وجود دارند و بسته به محل قرارگیری شان نام های مختلفی دارند از جمله راکتور، چوک (Choke)، کویل یا سلونوئید.

زمانی که جریان از کویل های القاگر عبور می کند، ممکن است شروع به لرزش یا ارتعاش کند.در مواقعی که کویل در مقابل هسته القاگر لرزش می کند و فرکانس آن در محدوده شنوایی ما باشد، صدای کویل واین یا ناله سیم پیچ را می شنویم. بسته به بار الکتریکی سیستم، جریانی که از کویل عبور می کند می تواند فرکانس های متفاوتی داشته باشد و باعث شود که دامنه و فرکانس ارتعاشات تغییر کند. بنابراین، حجم و زیر و بم صدای کویل واین می تواند تغییر کند. گاهی اوقات، ما حتی نمی توانیم این صدا را بشنویم و گاهی تنها افراد کم‌سن 0157تر متوجه این صدا می شوند. همچنین ممکن است اتصال بد لحیم بین القاگر و برد مدار سبب ایجاد واین کویل شود، اما این اتفاق خیلی رایج نیست.

بیشتر بخوانید: کارت گرافیک های مناسب برای گیم و طراحی و ادیت فیلم - بخش دوم

روش های برطرف کردن صدای کارت گرافیک

بسته به مشکلی که کارت گرافیک با آن روبرو است، باید از روش خاصی برای برطرف کردن نویز آن استفاده کنید. راه حل هایی که برای برطرف کردن صدای کارت گرافیک وجود دارند معمولاً پیچیده نیستند و اغلب نیازی به پرداخت هزینه ندارند. تعداد کمی از این مشکلات هستند که به صرف هزینه نیاز دارند. ما در اینجا به رایج ترین این راه حل ها اشاره کرده ایم:

۱-  قبل از این که هر اقدامی انجام دهید کمی صبر کنید

اگر کارت گرافیکتان جدید است، این که در ابتدا کمی نویز و سروصدا تولید کند عادی است. این نویزها در اکثر موارد پس از گذشت چند هفته یا یک ماه ناپدید می شوند. اگر اخیرا GPU تان را نصب کرده اید، قبل از انجام تعمیرات گران قیمت و زمان بر، حداقل چند روز به آن فرصت دهید تا ببینید که آیا این مشکل برطرف می شود یا نه.

نگران نباشید، این صدا نمی تواند هیچ آسیبی به قطعات وارد کند زیرا GPU جدید است و مشکل فیزیکی ای ندارد. در این میان، می توانید از هدفون های دارای قابلیت نویز کنسلینگ فعال استفاده کنید. بالشتک های فومی هدفون می توانند کمک زیادی به جذب صداهایی با فرکانس بالا کنند. علاوه بر این می توانید کیس را از جایی که نشسته اید دورتر قرار دهید، زیرا با زیاد شدن مسافت، شدت نویز هم کاهش پیدا می کند.

۲- فن را تمیز کنید

اگر علت نویز، تجمع آلودگی و گرد و غبار در فن است، راه حل این مشکل خیلی ساده است. با استفاده اسپری هوای فشرده، می توانید به سادگی هر قسمتی از فن که گرد و غبار یا آلودگی در آن جمع شده است را تمیز کنید. اگر نمی توانید از این اسپری ها استفاده کنید، پارچه ای که به طور مستقیم آلودگی ها را پاک کند، جایگزین مناسبی است. فراموش نکنید برای حل مشکل سوصدای کارت گرافیک باید به طور مرتب فن را تمیز کنید، خصوصا اگر مدت طولانی ای است که از رایانه تان استفاده نکرده اید. برای مثال، اگر هفته ها یا ماه هاست که فن روشن نشده، به احتمال زیاد گرد و غبار در آن جمع شده است و باید قبل از روشن کردن، آن را تمیز کنید.

۳-  بلبرینگ را روغن کاری کنید

روغن کاری بلبرینگ یک اقدام ساده برای پیشگیری و حل مشکل صدای کارت گرافیکاست. برای این کار از یک فروشنده معتبر روغن بخرید و بلبرینگ ها را به میزان کافی روغن کاری کنید تا دیگر نویزی تولید نکنند. اما نکته مهمی که باید به خاطر بسپارید این است که باید این کار را بدون ریختن روغن در برد مدار چاپی (PCB) انجام دهید. بنابراین اگر در مورد توانایی تان برای انجام این کار مطمئن نیستید، حتما از یک فرد متخصص و حرفه ای کمک بگیرید.

پیشنهاد مطالعه: نحوه افزایش سرعت و قدرت کارت گرافیک

۴- پردازنده گرافیکی را آندرکلاک کنید

منظور از آندرکلاک فرمتی است که در آن میزان کاری که پردازنده گرافیکی انجام می دهد محدود می شود. اگر چه ممکن است این اقدام، یک واکنش عجیب نسبت به مشکلات نویز فن به نظر برسد، اما معمولا یک راه حل بسیار موثر است. آندرکلاک کردن باعث می شود که GPU گرمای کمتری تولید کند، این به این معناست که نیازی نیست فن ها با سرعت بالایی کار کنند و در نتیجه نویز زیادی تولید نمی کنند.

خصوصا در شرایطی که GPU در حال کار کردن در ظرفیتی بسیار بالاتر از زمان هایی است که از دستگاه برای استفاده های رایج استفاده می کنید، آندرکلاک کردن اغلب یک راه بسیار ساده برای محدود کردن مشکل نویز فن در نظر گرفته می شود. این پروسه هیچ تاثیری روی کارهای روزانه ای که با کامپیوتر انجام می دهید ندارد. اگر چه ممکن است آندرکلاک کردن GPU پیچیده به نظر برسد، اما در واقع این پروسه برای افرادی که به طور منظم با رایانه کار می کنند، پروسه بسیار آسانی است. برای خرید مادربرد از بروزکالا کلیک کنید.

بیشتر بخوانید : نقد و بررسی کارت گرافیک ایسوس TUF-GTX1650-O4G-GAMING

۵-  نرخ فریم را محدود کنید

کاهش تعداد فریم هایی که GPU در هر ثانیه خارج می کند، به این معناست که جریان کمتری از کویل ها عبور می کند و صدای کویل واین کمتری به گوش خواهد رسید.البته این اقدام در شرایطی مفید است که صدای نویز کارت گرافیک خصوصا هنگام بازی افزایش پیدا می کند. اول از همه می توانید با استفاده از کنترل پنل Nvidia یا تنظیمات Radeon AMD ، نرخ فریم را محدود کنید. بعد از آن، برخی از برنامه های شخص ثالث (همچون محدود کننده RTSS FPS و MSI Afterburner) می توانند نرخ فریم را کاهش دهند. گزینه دیگر این است که بسته به مدل رایانه یا لپ تاپ تان، یکی از ابزارهای V-sync، G-sync یا FreeSync را روشن کنید. این برنامه ها به صورت خودکار FPS بازی را بر اساس نرخ تازه سازی مانیتور محدود می کنند.

این روش ممکن است سبب تاخیر و لگ در بازی شود، به همین خاطر است که برای موقعیت های رقابتی توصیه نمی شود. علاوه بر این، برخی از بازی ها خودشان دارای محدود کننده های FPS هستند که می توانید از این ویژگی کارآمد به بهترین نحو استفاده کنید.

۶-  اورکلاک را غیر فعال کنید

همانطور که ممکن است بدانید، اورکلاک کردن کارت گرافیک فشار بسیار زیادی روی کارت گرافیک و القاگرهای آن وارد می کند. به همین خاطر باعث می شود که در هنگام بارگذاری، خیلی سریع تر به لرزش در بیایند و صدای کویل واین ناهنجاری را تولید کنند. به همین خاطر توصیه می شود که اگر GPU را اورکلاک کرده اید، آن را به حالت عادی باز گردانید.

۷- از سیستم های خنک کننده آبی استفاده کنید

سیستم خنک کننده آبی (Water Cooling) نه تنها فورا نویز کارت گرافیک را در پردازنده اش، بلکه می توانند نویز را در کل رایانه نیز کاهش دهند. دلیل اصلی این که صدای GPU خیلی بلند است، به دلیل فن هایی است که آن را خنک می کنند. بنابراین، اگر این فن ها را بردارید، دیگر پردازنده گرافیکی هیچ صدایی تولید نمی کند، خصوصا اگر تولید نویز به دلیل خرابی یا قدیمی بودن فن باشد.

به یاد داشته باشید که سیستم های خنک کننده آبی می توانند خیلی گران قیمت باشند و اگر می توانید چنین هزینه ای را پرداخت کنید، حتی ممکن است خرید یک کارت گرافیک جدید انتخاب بهتری باشد. با این حال، اگر نحوه عملکرد این خنک کننده های آبی را دوست دارید، می توانید بدون نگرانی در مورد صدا و دما، GPU تان را اورکلاک کنید. به این علت که رادیاتورها تمام کار را انجام می دهند و صدای آنها نسبت به فن های GPU خیلی آرام تر است.

پیشنهاد مطالعه: راهنمای خرید کارت گرافیک amd

۸- سرعت فن کارت گرافیک را تغییر دهید

برخی از کاربران با تغییر سرعت پیش فرض فن GPU توانستند با موفقیت صدای کویل واین را کاهش دهند، بنابراین این روش ارزش امتحان کردن را دارد. این روش دمای القاگر را تغییر می دهد و سبب انبساط یا انقباض آن در سطح میکروسکوپی می شود، و نویزی که ناشی از ارتعاشات است را متوقف می کند. برای این کار می توانید از MSI Afterburner، RivaTuner یا سایر نرم افزارهای مشابه استفاده کنید و سعی کنید در ابتدا سرعت فن را کمی افزایش دهید.

اگر این کار تاثیری روی نویز نداشت، سعی کنید سرعت فن را کاهش دهید و همزمان دمای کارت گرافیک را تحت کنترل داشته باشید.اگر در زمانی که فن در حال چرخش در سریع ترین حالت ممکن است، GPU به بیش از ۸۰ درجه سانتی گراد رسید، سرعت را به حالت پیش فرض برگردانید.

بیشتر بخوانید: انواع کارت گرافیک های Nvidia و AMD

به نظارت بر این وضعیت ادامه دهید تا زمانی که نقطه مطلوب را پیدا کنید.

۹- درایورهای GPU را به روز کنید

درایورهای GPU که قدیمی یا خراب هستند ممکن است روی عملکرد فن ها تاثیر بگذارند، بنابراین قبل از این که سراغ تعمیرات پیچیده بروید، سعی کنید ابتدا آنها را به روز کنید تا ببینید تغییری حاصل می شود یا نه.

برای این کار:

1. ابتدا در کادر جستجوی ویندوز، عبارت Device Manager را تایپ کنید.
2. سپس Display Adapter را پیدا کنید، روی آن کلیک کنید و درایورتان را در زیر آن پیدا کنید.
3. روی نام درایور راست کلیک کنید و گزینه Properties را انتخاب کنید.
4. منوی Driver را باز کنید و روی Update Driver کلیک کنید.
5. در پنجره ای که باز می شود، Search automatically for updated driver software را انتخاب کنید.

علاوه بر این می توانید نرم افزار کارت گرافیک OEM را راه اندازی کنید و درایورها را به روز رسانی کنید.

۱۰-  کویل های القاگر را در جای خود محکم کنید

یکی دیگر از راه حل ها این است که القاگر را با یک ماده نارسانا بپوشانید تا از لرزش کویل القاگر جلوگیری کنید.می توانید از هر مایعی که بعد از مدت کوتاهی خشک می شود استفاده کنید (همچون چسب حرارتی، اپوکسی یا لاک عایق). این روش برای پردازنده های گرافیکی قدیمی تر عملکرد بهتری دارد ولی برای نسل جدید پردازنده ها مطلوب نیست، زیرا القاگرهای آنها در جعبه های کوچکی قرار گرفته اند. در این شرایط باید القاگرها را باز کنید تا به آنها چسب حرارتی اضافه کنید و همین باعث شده که این کار خیلی حساس باشد. به یاد داشته باشید که این روش گارانتی GPU را باطل می کند، به همین خاطر اگر هنوز از مدت زمان گارانتی تان باقی مانده، قبل از انجام این روش به خوبی فکر کنید تا بعدا پشیمان نشوید.

۱۱- خمیر حرارتی را عوض کنید

یکی از دلایلی که دمای GPU افزایش پیدا می کند، قدیمی بودن یا کافی نبودن خمیر سیلیکونی حرارتی یا گریس گرمایی است. اگر کارت گرافیک داغ می شود و این وضعیت سبب افزایش نویز فن ها می شود، می توانید به تراشه GPU، خمیر حرارتی جدیدی را اضافه کنید تا صدای فن ها را ساکت کنید. اگر چه استفاده از خمیر حرارتی روی GPU کار دشواری نیست، اما ممکن است در صورت استعمال نادرست، به کارت گرافیک آسیب بزند. به همین خاطر اگر در این زمینه تجربه ندارید، بهتر است ریسک نکنید و از یک تعمیرگاه معتبر بخواهید که این کار را برای شما انجام دهد.

بیشتر بخوانید: نقد و بررسی جامع کارت گرافیک ASUS Phoenix GTX 1050Ti 4GB 

۱۲- قطعات را روی یک سیستم دیگر نصب کنید

این راه حل در شرایطی جواب می دهد که مطمئن نیستید منبع سروصدا چه قطعه ای است. در این شرایط اگر به سیستم دیگری دسترسی دارید، می توانید GPU و PSU را از رایانه تان خارج کنید و آنها را روی یک سیستم دیگر نصب کنید. اگر بعد از نصب روی یک سیستم دیگر دیدید که از سیستم جدید صدای نویز به گوش می رسد، قطعه تعویض شده علت این صدا است. در این شرایط باید به فکر تعویض یا تعمیر قطعه باشید.

۱۳- هیت سینک GPU را تعویض کنید

اگر چه جایگزینی خنک کننده، گرماگیر یا هیت سینک (Heat Sink) در GPU، اولین پیشنهاد ما برای رفع مشکل صدای فن نیست و اغلب باید آن را به عنوان آخرین راه حل در نظر بگیرید، اما در برخی شرایط تنها راه چاره است. یکی از دلایلی که انجام این روش توصیه نمی شود، پیچیده بودن آن است. به طوری که ممکن است این پروسه حتی برای کسانی که تجربه قابل توجهی در کار با رایانه دارند دشوار باشد. می توانید برای اطلاع از قیمت هیت سینک و استعلام قیمت کارت گرافیک، به وبسایت های بروزکالا مراجعه کنید.

۱۴- رایانه را با فوم ضد صدا عایق کنید

اگر راه حل های زیادی را امتحان کردید اما جواب نگرفتید می توانید با استفاده از ابزار عایق یا ضد صدا، نویز را در داخل کیس به دام بیندازید. ابتدا کیس را بررسی کنید و اطمینان حاصل کنید که تمام پنل ها به درستی به هم چسبیده اند و تمام لبه ها در جایی که باید به همدیگر می رسند. می توانید مقداری فوم عایق صدا با چگالی بالا خریداری کنید. این فوم ها به جذب مقدار زیادی از امواج صوتی با فرکانس بالا کمک می کنند. البته به خاطر داشته باشید که در مصرف فوم زیاده روی نکنید و مقداری فضا برای جریان هوا باقی بگذارید. همچنین می توانید کیس تان را با یک کیس بی صدا جایگزین کنید. برای اطلاع و بررسی قیمت کیس کامپیوتر، به فروشگاه بروزکالا  مراجعه کنید. کیس Fractal Design silent Define R5 یا Phanteks Eclipse P600S Hybrid silent گزینه های بی صدا و مناسبی هستند. 

پیشنهاد مطالعه: ویدئوی آموزشی ارتقا کارت گرافیک کامپیوتر 

خلاصه

همانطور که دیدید اغلب سروصدا و نویز کارت گرافیک ناشی از دلیل جدی ای نیست و به ندرت به تعویض قطعات نیاز است. حتی گاهی بهترین برندهای کارت گرافیک هم دچار این مشکل می‌شود. پس لازم نیست تا صدای کارگت گرافیک را شنیده و اطمینان کنید. با با این حال اگر فکر می کنید سیستمتان قدیمی شده و هیچکدام از این راه حل ها موثر نیستند می توانید به خرید لپ تاپ یا کامپیوتر جدید فکر کنید.

سوالات متداول

1. چرا مراقبت از فن های GPU از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است؟

به طور کلی، GPU موجود در رایانه بیشترین گرما را در کل کیس تولید می کند. فن های GPU کمک می کنند تا گرما از تراشه کارت گرافیک خارج شود تا کارت گرافیک بتوانند همچنان سطوح بالایی از پردازش را انجام دهد. به این ترتیب این فن ها در کاهش گرما بسیار موثرند. در این شرایط اگر فن ها نتوانند با تمام توان کار کنند، ممکن است GPU به دلیل دمای بالا خاموش شود یا از کار بیفتد.

2. آیا ممکن است PSU سبب ایجاد نویز و کویل واین در GPU شود؟

بله. اگر کارت گرافیک تان رده بالا باشد اما منبع تغذیه دستگاه، قدیمی یا ارزان قیمت باشد، این امر ممکن است سبب شود که رایانه صدای کویل واین تولید کند. ممکن است یک واحد منبع تغذیه (PSU) با کیفیت پایین نیز نتواند قدرت کافی برای GPUهای مدرن را فراهم کند که این امر می تواند به صدای کویل واین منجر شود.

3. در صورتی که نویز ناشی از GPU تغییری نکرد، آیا می توان GPU را تحت گارانتی را تعویض کرد؟

اگر چه اکثر تولیدکنندگان صدای کویل واین و نویز را شامل گارانتی نمی دانند، اما برخی از آنها این خدمات را ارائه می دهند. در این شرایط اگر کارت گرافیک تان هنوز تحت گارانتی است، می توانید آن را تعویض کنید. اما بهتر است ابتدا وبسایت تولیدکننده را بررسی کنید تا ببینید که آیا صدای نویز را پوشش دهی می کند یا خیر.